Jak zaplanować kuchnię, aby była funkcjonalna? 6 ZŁOTYCH ZASAD

Kuchnia to miejsce, w którym każdy z nas spędza dość sporą część swojego życia. Warto więc zadbać o to, aby ten czas był jak najbardziej komfortowy. W dużym stopniu przyczynia się do tego jej funkcjonalność, od której zależy to czy przygotowywanie posiłków będzie przyjemnością, czy katorgą. 

Jak więc zaplanować kuchnię tak, aby była funkcjonalna i ergonomiczna? Na to pytanie odpowiadamy w poniższym artykule. Sprawdź jak zaprojektować kuchnię w 6 krokach.

Jak zaplanować funkcjonalną kuchnię?

Dokładny plan powinien brać pod uwagę oddzielne sekcje robocze określane jako strefy, w których wykonujemy różne kuchenne czynności. Robocze strefy kuchenne mają swoją kolejność. Dla osób o dominującej dłoni prawej zaczynamy od strefy zapasów, przechowywania, zmywania, przygotowywania i na końcu gotowania. 

Oprócz tego zwróć również uwagę na to czy wolisz mieć kuchnię otwartą na salon, czy zamkniętą. Zaplanuj również podział poziomy kuchni, czyli zastanów się, czy potrzebujesz szafek wiszących, na jakiej wysokości chcesz mieć blat kuchenny oraz jakie rodzaje szafek dolnych preferujesz np. cargo. 

Dlaczego warto dobrze urządzić kuchnię?

Dobrze zaplanowana kuchnia ma wiele zalet, dlatego warto poświęcić czas na staranne rozplanowanie tego miejsca w domu. Oto kilka powodów, dlaczego to takie ważne:

• Efektywność pracy – dobrze zaprojektowana kuchnia umożliwi Ci efektywne poruszanie się i wykonywanie różnych czynności kuchennych. Logicznie ułożone strefy pozwolą na płynne przejście między etapami przygotowywania posiłków.
• Wygodne korzystanie – kuchnia zaprojektowana z myślą o użytkownikach pozwala Ci na wygodne i ergonomiczne korzystanie z każdego urządzenia i szafki. Wysokość blatów, umiejscowienie piekarnika czy zlewu – wszystko to ma znaczenie.
• Optymalne wykorzystanie przestrzeni – dobrze rozplanowana kuchnia maksymalizuje wykorzystanie dostępnej przestrzeni. Dzięki czemu zmieścisz więcej potrzebnych rzeczy. 
• Bezpieczeństwo – kuchnia, która jest dobrze zaprojektowana, jest również bezpieczniejsza. Odpowiednio rozmieszczone urządzenia to minimalizacja zakłóceń w przestrzeni roboczej.
• Estetyka – dobrze zaplanowana kuchnia może być również piękna i stylowa. Dobór odpowiednich kolorów, materiałów i wzorów umożliwi Ci nadanie jej indywidualnego charakteru.

Podziel kuchnię na strefy robocze

Aranżację kuchni zacznij od kwestii stref roboczych, czyli najważniejszego podziału w przestrzeni kuchennej. Tak jak wspomnieliśmy wyżej, są to: strefa zapasów, przechowywania, zmywania, przygotowywania i gotowania. W dalszej części dokładnie opisujemy każdą z tych 5 stref funkcjonalnych. 

Strefa zapasów

Już od progu kuchni witamy się ze strefą zapasów, która ułatwia wypakowywanie zakupów. Praktycznym rozwiązaniem jest blat o szerokości 40-50 cm obok lodówki, gdzie możemy swobodnie odstawić torby z produktami. W zasięgu ręki warto zorganizować miejsce na zapasy żywności, czyli np. spiżarnię. 

Pojemna lodówka pomieści świeże produkty, a spiżarnia o wymiarach 90 x 150 cm lub szafka cargo o szerokości 40 cm zapewni wystarczająco dużo przestrzeni na mąkę, ryż, kaszę, cukier i inne artykuły spożywcze.

Strefa przechowywania 

W miejscu do przechowywania powinny znaleźć swoje miejsce naczynia, sztućce, szklanki, pojemniki i małe AGD, niezbędne do codziennego gotowania. Szafki nad blatem roboczym mają optymalną głębokość 30-35 cm, a szerokość do 60 cm, zapewniając łatwy dostęp do zawartości.

Dla jeszcze większej wygody, szerokie szafki, np. 80 cm warto podzielić na dwoje drzwi. Wykorzystanie systemów cargo i szuflad z pełnym wysuwem ułatwi organizację i pozwoli na optymalne wykorzystanie przestrzeni.

Strefa zmywania ze zlewozmywakiem

Sercem tej strefy jest zlewozmywak z komorą o szerokości minimum 40 cm. Obok niego znajdzie się miejsce na suszenie naczyń, a zmywarka o standardowej szerokości 60 cm zredukuje czasochłonne zmywanie ręczne. Praktyczne pojemniki na odpady i detergenty ułatwią segregację i utrzymanie porządku.

Strefa przygotowywania

To tutaj na funkcjonalnym blacie roboczym powstaną Twoje kulinarne dzieła. Blat powinien być odpowiednio szeroki, aby swobodnie kroić, mieszać i przygotowywać składniki. Dostęp do desek do krojenia, noży, misek i garnków usprawnia pracę, a 30-40 cm wolnego blatu po obu stronach urządzeń, np. zlewu czy płyty grzewczej, zapewnia komfort i swobodę ruchów. 

Dobrze jest schować w pobliżu takie sprzęty jak blender kielichowy, mikser i inne często używane urządzenia.

Strefa gotowania

To miejsce finalizacji kulinarnych potraw. Blat roboczy obok płyty grzewczej służy do wygodnego serwowania dań, a szafki w pobliżu mieszczą garnki, miski, talerze i formy do pieczenia. Kuchenka mikrofalowa, w zabudowie lub wolnostojąca, dopełnia tę strefę, umożliwiając szybkie podgrzewanie potraw. Dobrze jest umieścić w pobliżu piekarnik, jeśli nie jest zintegrowany z płytą grzewczą.

Masz małą kuchnię i nie wiesz, jak ją zaaranżować? Koniecznie przeczytaj – Jak urządzić małą kuchnię w bloku

Zastosuj zasadę trójkąta roboczego

Oprócz stref funkcjonalnych ważna jest też zasada projektowania trójkąta roboczego. To ergonomiczna koncepcja rozmieszczenia trzech kluczowych urządzeń: lodówki, zlewozmywaka i płyty grzewczej. Te trzy strefy – zapasów, zmywania i gotowania – tworzą trójkąt, którego wierzchołki stanowią te urządzenia.

Zdecyduj czy kuchnia ma być otwarta, czy zamknięta 

Wybór między kuchnią otwartą a zamkniętą głównie zależy rozkładu mieszkania i nie zawsze możesz mieć na niego wpływ. Zawsze jednak możesz wyburzyć kawałek ściany lub postawić nową ściankę działową. 

Jeśli zależy Ci na przestronności i integracji z innymi domownikami, otwarta kuchnia może być idealnym rozwiązaniem. Jeśli natomiast cenisz prywatność, porządek i skupienie podczas gotowania, lepszym wyborem może być kuchnia zamknięta.

Oprócz tego możesz również postawić na kompromisowe rozwiązania, takie jak częściowo otwarta kuchnia z przesuwnymi drzwiami lub półwyspem.

Zalety i wady obu rozwiązań aranżacyjnych

Kuchnia otwarta

Zalety:

• Przestrzeń – otwarta kuchnia optycznie powiększa wnętrze, co jest idealne dla małych mieszkań.
• Integracja – łączy strefę kuchenną z salonem, ułatwiając interakcję z domownikami i gośćmi podczas gotowania.
• Światło – więcej naturalnego światła dociera do kuchni, co tworzy przyjemną atmosferę.
• Nadzór – łatwiej jest nadzorować dzieci bawiące się w salonie podczas gotowania.

Wady:

• Hałas – odgłosy gotowania i zmywania mogą rozpraszać osoby przebywające w salonie.
• Zapachy – zapachy potraw roznoszą się po całym mieszkaniu.
• Bałagan – widoczny bałagan w kuchni może psuć estetykę salonu.
• Potrzeba częstszego sprzątania – otwarta kuchnia wymaga częstszego sprzątania ze względu na widoczność z salonu.

Kuchnia zamknięta:

Zalety:

• Prywatność – możliwość odseparowania się od hałasu i zapachów podczas gotowania.
• Porządek – łatwiej jest ukryć bałagan w kuchni.
• Koncentracja – mniejsza ilość rozpraszaczy podczas gotowania.
• Zapachy – możliwość kontrolowania rozprzestrzeniania się zapachów.

Wady:

• Przestrzeń – zamknięta kuchnia może sprawiać wrażenie ciasnej, szczególnie w małych mieszkaniach.
• Izolacja – ograniczona interakcja z domownikami i gośćmi podczas gotowania.
• Mniejsze światło – ograniczony dostęp do naturalnego światła.
• Potrzeba wentylacji – konieczność montażu wydajnej wentylacji ze względu na brak naturalnego obiegu powietrza.

Zaplanuj podział poziomy kuchni

Kolejną kwestią, wpływająca na funkcjonalność kuchni, która koniecznie musisz rozważyć, jest jej podział poziomy. Kuchnię dzielimy na trzy główne strefy:

Poziom górny:

• Szafki zawieszone pod sufitem, do których sięgamy na stołku lub drabinie, przechowują rzadko używane akcesoria.
• Wysokość szafek: 40 cm.

Poziom środkowy:

• Na wysokości wzroku umieszczamy przedmioty codziennego użytku: garnki, miski, talerze, szklanki, produkty spożywcze.
• Szafki są łatwo dostępne i zapewniają komfortowy dostęp do niezbędnych rzeczy.
• Wysokość szafek: 80-100 cm, dostosowana do wysokości pomieszczenia.

Poziom dolny:

• Szafki pod blatem przechowują produkty używane rzadziej, np. duże garnki, zapasy żywności.
• Coraz częściej projektuje się zabudowę do wysokości parapetu, co zwiększa pojemność przechowywania.
• Wysokość szafek: 72 cm (standard) lub 75-78 cm (do parapetu).

Dobierz odpowiedni sprzęt stół i krzesła

Jeśli chcesz, żeby Twoja kuchnia była funkcjonalna, musisz zadbać również o miejsce do siedzenia. Sprawdzą się w tym przypadku różnego rodzaju stoły do kuchni, np. okrągłe lub prostokątne. Do mniejszej zamkniętej kuchni warto wybrać stół o rozmiarze do 120 cm szerokości. 

Pamiętaj również o wygodnych krzesłach do kuchni, które pozwolą zachować prawidłową postawę ciała podczas jedzenia posiłków. Jeśli natomiast posiadasz podwyższony półwysep lub wyspę kuchenną, możesz postawić na wygodne stylowe krzesła barowe. 

Chcesz dowiedzieć się jak dobierać krzesła?

Przeczytaj: Jak wybrać nowoczesne krzesła do jadalni

Chcesz kupić krzesła?